[768] ... 1༽ རོ་འཛིན་ནམ་ངག་གི་འདབ་མ། ... ལྕེ་དྲིལ་བ། ... སྨྲ་ལྕེ་ལྡིབ་པ། ... ཁའི་ལྕེ་མི་བདེ་བ། ... རོ་བཅུད་ལྕེས་འཇིབ་པ། ... ཞོ་ལྕེས་ལྡག་པ། ... ཤོད་རྒྱུ་ཁ་ཡིས་བཤད་ཀྱང། འདེམ་རྒྱུ་ལྕེ་ཡིས་བདམས་ཡོང། ... ཁ་ནང་ལྕེ་རྒྱུས། ... ཁ་གཅིག་ལྕེ་གཉིས། ... མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ངག་གི་འདབ་མ་དང། བཅུད་ཀྱི་མ། བདུད་རྩི་འཛག་སྨྲ་བའི་འབབ་སྟེགས། རོ་མྱོང་བ། རོ་འཛིན། རོ་ཤེས་བཅས་སོ། 2༽ དབྱིབས་ལྕེ་དང་འདྲ་བའི་དངོས་པོ། ... མེ་ལྕེ། ... དྲིལ་བུའི་ལྕེ། ... དར་ལྕེ། ... 3༽ ༼རྙིང༽ གནམ་ལྕགས། ...

(１) རོ་འཛིན་ནམ་ངག་གི་འདབ་མ། ལྕེ་དྲིལ་བ། སྨྲ་ལྕེ་ལྡིབ་པ། ཁའི་ལྕེ་མི་བདེ་བ། རོ་བཅུད་ལྕེས་འཇིབ་པ། ཞོ་ལྕེས་ལྡག་པ། ཤོད་རྒྱུད་ཁ་ཡིས་བཤད་ཀྱང་། འདེམ་རྒྱུ་ལྕེ་ཡིས་བདམས་ཡོང་། ཁ་ནང་ལྕེ་རྒྱུས། ཁ་གཅིག་ལྕེ་གཉིས། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ངག་གི་འདབ་མ་དང་། བཅུད་ཀྱི་མ། བདུད་རྩི་འཛག སྨྲ་བའི་འབབ་སྟེགས། རོ་མྱོང་བ། རོ་འཛིན། རོ་ཤེས་བཅས་སོ། (２) དབྱིབས་ལྕེ་དང་འདྲ་བའི་དངོས་པོ། མེ་ལྕེ། དྲིལ་བུའི་ལྕེ། དར་ལྕེ། (３) 〔རྙིང〕གནམ་ལྕགས།

༡ མི་དང་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཁ་ནང་གི་ལྕེ་སྟེ། བྲོ་བ་མྱོང་ཞིང་ཟས་ལྡོད་པ་དང་སྒྲ་འབྱིན་པ ་ལ འང་རོགས་རམ་བྱེད་པའི་དབང་ བོ འི་མིང་།

༢ མེ་ལྷབ་ལྷུབ་འབར་བ་དེའི་མིང་སྟེ། མེ་ལྕེ། མེ་ལྕེ་ལྷབ་ལྷུབ་འབར་ལྟ་བུ།

1 རོ་འཛིན་ནམ་ངག་གི་འདབ་མ། ལྕེ་དྲིལ་བ། སྨྲ་ལྕེ་ལྡིབ་པ། ཁའི་ལྕེ་མི་བདེ་བ། རོ་བཅུད་ལྕེས་འཇིབ་པ། ཞོ་ལྕེས་ལྡག་པ། ཤོད་རྒྱུ་ཁ་ཡིས་བཤད་ཀྱང༌། འདེམ་རྒྱུ་ལྕེ་ཡིས་བདམས་ཡོང༌། ཁ་ནང་ལྕེ་རྒྱུས། ཁ་གཅིག་ལྕེ་གཉིས། མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་ངག་གི་འདབ་མ་དང༌། བཅུད་ཀྱི་མ། བདུད་རྩི་འཛག་སྨྲ་བའི་འབབ་སྟེགས། རོ་མྱོང་བ། རོ་འཛིན། རོ་ཤེས་བཅས་སོ།2 དབྱིབས་ལྕེ་དང་འདྲ་བའི་དངོས་པོ། མེ་ལྕེ། དྲིལ་བུའི་ལྕེ། དར་ལྕེ། 3 རྙིང གནམ་ལྕགས།

1. jihvā

i. rasanā — vidyullatodbhāsuralolajihvā nīlā bhujaṅgā iva jā.mā.161/93; rasanā — rasanādīndriyasambandhenānubhūyamānā rasādayaḥ ta.pa.292ka/1047;

pā. indriyabhedaḥ — cakṣuḥ śrotraṃ ca ghrāṇañca jihvā kāyo manastathā…ṣaḍetānīndriyāṇi he.ta.18ka/56;

pā. buddhīndriyabhedaḥ — pañca buddhīndriyāṇi śrotratvakcakṣurjihvāghrāṇalakṣaṇāni ta.pa.147ka/21

iv. pā. āyatanabhedaḥ — ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད jihvāyatanam śrā.bhū.97ka/245

v. pā. dhātubhedaḥ — ལྕེའི་ཁམས jihvādhātuḥ śrā.bhū.97ka/245

vi. pā. vijñānabhedaḥ — ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ jihvāvijñānam vi.pra.185ka/5.4 2. = མེ་ལྕེ śikhā, agniśikhā — āliṅgati pataṅgo'yaṃ narakāgniśikhām a.ka.31.37 3. sarasvatī — བདག་གི་ལྕེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གོ། སྙིང་པོ་ཅི་ཕྱིར་བླང་མི་བྱ āttasāraṃ kariṣyāmi kathaṃ nemāṃ sarasvatīm śa.bu.6 4. = ཐོག vidyut — vidyudvarṣān kṣipanto vajrāśaniṃ pramuñcantaḥ la.vi.150kha/222; aśaniḥ — tatra tīvrāśanisphoṭaniṣpiṣṭavṛṣakarṣakaḥ

tena dhyānavilīnena ghanaśabdo'pi na śrutaḥ a.ka.77.3; dra. ལྕེ་དབབ། ལྕེ་འབབ།

Hopkins' Translations: tongue
Sanskrit: jihvā; rasana

gnam lcags sam lce 'bab bam thog. N. of a clan. Btsan-lha.

tongue; [rasana], adj. gustatory

(rasana tongue[-like shape] *, gustatory; 2) [arch] meteoric iron

tongue